Istnieje parę jednostek chorobowych paznokci, które są ściśle powiązane z zaburzeniami psychicznymi. Wśród nich znana jest onychofagia czyli obgryzanie paznokci, trochę mniej popularna onychotillomania czy tiki nerwowe. Warto znać te jednostki chorobowe, gdyż pacjenci nieczęsto przyznają się do problemu, a podolodzy muszą wykazać się czujnością i bardzo dobrą diagnostyką oznak chorobowych paznokci.
Onychofagia to obgryzanie paznokci. Występuje u dzieci i młodzieży, ale też u osób dorosłych. Jest zaliczane do zachowań obsesyjno – kompulsywnych.
Jaki obraz paznokcia może występować przy onychofagii?
- Linie Beau (poprzeczne pobruzdowania)
- melanonychia podłużna (ciemniejsze podłużne pasmo na płytce paznokciowej) spowodowana nadmierną aktywacją melanocytów
- linijne wybroczyny podpaznokciowe
- uwypuklenie opuszka
- krótka i poszerzona płytka paznokciowa
- nieregularny brzeg płytki paznokciowej
- łuszczenie płytki paznokciowej
- stan zapalny skóry
- hiperkeratoza oskórka
- nabyta hiperpigmentacja proksymalnego wału paznokciowego (ciemniejsze zabarwienie skóry w obrębie „nasady, początku”, macierzy paznokcia)
Należy pamiętać o tym, że zwykle pacjent pojawia się w gabinecie nie z powodu obgryzania paznokci, ale zazwyczaj wtedy, gdy zauważy ciemniejsze pasmo melanonychii na płytce paznokciowej.
Może dochodzić do stanów zapalnych wałów paznokciowych czy ostrej zanokcicy wywołanej zakażeniem bakteryjnym.
Przy obgryzaniu paznokci może dojść do zapalenia kości dystalnego paliczka jako następstwo bakteryjnego zakażenia.
Także podczas obgryzania paznokci może dojść do przenoszenia na inne palce brodawek wirusowych i rozsiania ich.
Należy pamiętać, że obgryzanie paznokci wiąże się z ryzykiem uszkodzenia zębów.
W trakcie tików nerowowych związanych z paznokciami dochodzi do nieuświadomionego pocierania i skubania przez pacjenta proksymalnego wału paznokciowego kciukiem drugiego palca, co powoduje mechaniczny uraz wału, oskórka i leżącej poniżej macierzy.
Jaki obraz paznokcia może występować przy tikach nerwowych?
- Linie Beau (poprzeczne pobruzdowania)
- melanonychia podłużna
- oskórek może nie występować lub być uniesiony
- otaczający paznokcia naskórek może się łuszczyć, mogą występować strupy
Procesem chorobowym mogą być objęte wszystkie palce. Na skutek powtarzających się urazów może dojść do poszerzenia obłączka.
Onychotillomania to specyficzne zaburzenie dotyczące paznokci. Pacjent okresowo obcina, obrywa, przypiłowuje paznokcie wykorzystując do tego rózne, dziwne narzędzia. Zbyt często i agresywnie manipuluje w obrębie płytek paznokciowych.
Jeśli zapytamy o urazy paznokci, pacjent zaprzecza manipulacjom w ich obrębie, ale zgłasza ból bądź uskarża się na powolny ich wzrost.
Jaki obraz paznokcia może występować przy Onychotillomanii?
- strupy w okolicy okołopaznokciowej
- ból
- płytka paznokciowa skrócona i cieńsza
- na wolnym brzegu podłużne, szczelinowate ubytki
- brak płytki paznokciowej
- melanonychia podłużna
- linijne wybroczyny
- łuszczenie się naskórka, nadżerki
