Przewlekła niewydolność żylna kończyn dolnych

Czym jest przewlekła niewydolność kończyn dolnych?

PNŻ to schorzenie związane z upośledzeniem funkcjonowania układu żylnego kończyn dolnych. Niewydolność ta polega na nadciśnieniu żylnym, rozciągnięciu ścian naczyń i niewydolności zastawek żylnych. Krew cofa się, następuje zastój, upośledzenie wymiany gazowej i wchłaniania zwrotnego. Do przestrzeni pozakomórkowej dostaje się białko, które powoduje rozwój tkanki łącznej, uszkodzone zostają drogi chłonne, pojawia się obrzęk i zmiany skórne.

W początkowej fazie PNŻ chorzy skarżą się na uczucie wzmożonego napięcia, obrzmienia w obrębie stóp i podudzi, szczególnie po długotrwałym staniu czy siedzeniu, bolesne skurcze łydek, nasilające się w nocy oraz tzw. zespół niespokojnych nóg. W okolicy kostek pojawia się siatka powierzchownych żyłek, na podudziach widoczne są teleangiektazje. Powierzchowne żyły są bardziej widoczne i prześwitują niebieskawo przez skórę. Gdy niewydolność narasta można obserwować powstanie żylaków.

Żylaki kończyn dolnych stwierdza się u 20-50% kobiet w Europie Zachodniej, a w Polsce PNŻ obserwuje się u 47% kobiet i 37% mężczyzn.

Stopniowo w przebiegu PNŻ pojawiaja się zmiany skórne, a dolegliwości bólowe i obrzęki się nasilają:

  • na podudziach rdzawobrązowe przebarwienia
  • zanik biały
  • zapalenie skóry i tkanki podskórnej
  • wyprysk
  • obrzęk limfatyczny stopy i podudzia
  • stwardnienie skóry i tkanki podskórnej

Wszystkie te objawy mogą prowadzić do powstania obrzęku limfatycznego stopy i podudzia a w efekcie do stwardnienia skóry i tkanki podskórnej.

Częstym powikłaniem PNŻ są owrzodzenia żylne, które dotyczą zwykle starszych kobiet.

Bakterie w owrzodzeniu opóźniają gojenie, owrzodzenie żylne goi się bardzo powoli z pozostawieniem blizny, a niekiedy może utrzymywać się latami z niewielką tendencją do zagojenia.

Czynniki usposabiające do żylaków/PNŻ:

  • skłonność dziedziczna (ok. 80% chorych potwierdza schorzenie w rodzinie)
  • płeć – częściej występuje u kobiet
  • wiek – częściej u osób starszych
  • wysoki wzrost
  • nadwaga i otyłość
  • płaskostopie
  • ciąża i poród
  • przewlekłe zaparcia, niektóre choroby układu oddechowego
  • doustna antykoncepcja hormonalna
  • typ aktywności zawodowej – pozycja stale stojąca lub siedząca, brak ruchu
  • zaburzenia statyki stopy
  • nieodpowiednie obuwie – wysoki obcas
  • nieodpowiednie ubranie – zbyt obcisłe
  • niska aktywność ruchowa
  • długotrwałe podróże, unieruchomienie oraz bezruch
  • częste gorące kąpiele
  • sposób odpoczywania i pracowania – siedzenie na jednej nodze, z podwiniętymi nogami, zakładanie nogi na nogę.

DBAJMY WIĘC O SIEBIE, O TO JAK STOIMY, JAK PRACUJEMY, JAKIE POZYCJE ZAJMUJEMY, JAK SIEDZIMY. Leczenie zachowawcze i profilaktyka przewlekłej niewydolności żylnej:

  1. Kompresoterapia przyczynia się przede wszystkim do redukcji cofania się krwi, poprawy wydajności pompy mięśniowej:

opaski, pończochy, podkolanówki uciskowe, masaż pneumatyczny przerywany i sekwencyjny za pomocą mankietów powietrznych.

2. Ćwiczenia fizyczne i zmiana trybu życia

3. Wybór odpowiedniej pracy, szczególnie u osób z rodzinną chorobą żylakową

4. Poprawa przepływu obwodowego krwi:

biegi, spacery, pływanie, jazda na rowerze, gra w tenisa, ćwiczenia oddechowe, unikanie dłuższego stania, siedzenia, częsta zmiana pozycji ciała i kończyn dolnych, gimnastyka ud, łydek, stóp, unikanie częstych powtarzanych, krótkotrwałych, bardzo intensywnych ćwiczeń, wysiłku fizycznego na „bezdechu”, sportów siłowych, unikanie gorących kąpieli w wannie, systematyczna kontrola ginekologiczna, leki hormonalne tylko pod kontrolą lekarza, normalizacja wagi ciała, regulacja wypróżnień, odpowiednie obuwie, luźna odzież

5. Drenaż ułożeniowy – spanie z nogami uniesionymi o 15-30 cm względem poziomu ciała

6. Odpoczynek w ciągu dnia z nogami powyżej poziomu serca.

 

Jeśli zauważysz u siebie pierwsze objawy PNŻ koniecznie zacznij stosować profilaktykę, zgłoś się do lekarza, który zarekomenduje odpowiednią terapię uciskową i wdroży farmakoterapię.

Lekami stosowanymi w PNŻ najczęściej są :

  • leki flebotropowe poprawiające mikrokrążenie, zmniejszające przepuszczalność kapilarów i ograniczające stan zapalny
  • flawonoidy ( diosmina, hesperydyna, rutyna)
  • saponiny (escyna)
  • sulodeksyd
  • dobesylan wapnia

W przypadku bólu zalecane są leki przeciwbólowe, a w wyprysku żylakowym – przeciwalergiczne.

Konieczne jest natłuszczanie skóry podudzi emolientami i unikanie urazów. 

Przykładowe emulsje natłuszczające do letniej kąpieli stóp:

  • Ziaja Med, Kuracja Dermatologiczna AZS, natłuszczający olejek myjący 270 ml, 15,00 zł
  • Emolium Dermocare, emulsja do kąpieli, 200 ml, 15,00 zł

Leczenie owrzodzeń żylnych uzależnione jest od obrazu klinicznego. Lekarz powinien dobrać odpowiednie opatrunki.

Pamiętaj, że jeśli posiadasz żylaki możesz rejestrować się na ich usunięcie, obecnie stosuje się różne metody np. podwiązanie perforatorów, stripping, miniflebektomia, skleroterapia, kriochirurgia, ablacja laserowa, termoablacja radiowa czy za pomocą pary wodnej.

Bardzo dobre efekty przy PNŻ i żylakach daje suplementowanie preparatami z wyciągiem z kasztanowca. Jest na rynku także sporo żeli i kremów z tym wyciągiem. Zawarte w wyciągu z kasztanowca saponiny, takie jak escyna wraz z rutyną znane są ze swych znakomitych właściwości ochronnych i przeciwzapalnych, zwiększają elastyczność i napięcie naczyń krwionośnych. Podczas stosowania żelu czy kremu z wyciągiem z kasztanowca skóra nóg nabiera świeżego, zrelaksowanego wyglądu, a masaż wykonywany podczas wcierania żelu korzystnie wpływa na ukrwienie i zmniejszenie uczucia ,,ciężkich nóg’’.

Przykładowe żele z wyciągiem z kasztanowca (do kupienia w aptece):

  • Ziaja, żel do nóg kasztanowy (nowa wersja), 100 ml, 5,00 zł
  • Virde, żel kasztanowy z rutyną, 100 ml, 10,00 zł
  • Latan Comfort, żel na zmęczone nogi, 40 g, 10, 00 zł